Tolkie is vernieuwd! Bij deze versie hebben we opnieuw goed geluisterd naar de mensen voor wie Tolkie is gemaakt: mensen die moeite hebben met lezen, begrijpen of navigeren op een website. De veranderingen zijn ontstaan uit gebruikersonderzoek met laaggeletterden. In dit artikel lees je welke functies zijn aangepast of nieuw zijn, én waarom.
Een centraal menu voor alle functies
De grootste verandering in deze versie van Tolkie is het nieuwe centrale menu onderin het scherm.
Alles op 1 plek: alle functies zitten nu overzichtelijk in 1 menu, net zoals in veel mobiele apps (zoals Spotify of Google Maps). Laaggeletterden vinden het namelijk fijn om functies te gebruiken zoals ze die gewend zijn
Beter op mobiel: het menu werkt nu nog beter op kleine apparaten, zoals smartphones
Nieuwe thuisknop ‘Alle functies’: je kunt altijd terug naar een nieuw hoofdmenu via de knop ‘Alle functies’. Hierover lees je later in de tekst meer
Wat is er veranderd aan de woordenboekfunctie?
Deze functie heet nu Uitleg woorden. Dat vonden gebruikers zelf een betere naam.
Nieuwe naam, betere uitleg: veel mensen dachten bij “woordenboek” aan vertalingen. Maar de functie legt woorden uit in eenvoudige taal. Daarom heet het nu 'Uitleg woorden'. Dat was een suggestie van laaggeletterden
Uitleg in tekst én video: als je de functie opent, krijg je uitleg in makkelijke taal én een video via een toegankelijke speler (Blue Billywig). De uitleg van de functie is opnieuw gemaakt samen met laaggeletterden
Instellingen aanpassen: je kunt onderstrepingen van woorden aan of uit zetten. Dit is handig voor mensen die snel afgeleid raken of dyslectisch zijn
Feedback geven: de uitleg van moeilijke woorden kun je nu makkelijk beoordelen met een simpel formulier voor feedback
'Uitleg woorden staat aan': onderin het scherm zie je een balk die laat weten dat de functie actief is
Disclaimer in makkelijke taal: gebruikers krijgen uitleg over hoe Tolkie werkt met slimme technologie (zoals AI), in eenvoudige taal en met een video
Waarom hebben we dit gedaan?
Omdat duidelijkheid en controle belangrijk zijn voor mensen die minder taalvaardig zijn. Ze willen weten wat de tool doet, en waarom.
Wat is veranderd aan de functie ‘Simpele tekst’?
Deze functie geeft je nog steeds een samenvatting in eenvoudige taal (taalniveau A2–1F). Maar...
Hele samenvatting meteen zichtbaar: je hoeft niet meer op 'Meer lezen' te klikken. Ondanks dat laaggeletterden houden van het doseren van informatie, was deze extra klik voor sommigen juist onhandig
Vertaalopties uitgebreid: de eenvoudige tekst kan nog steeds vertaald worden, maar nu ook het volledige menu!
Feedback & uitleg: ook hier kun je makkelijk feedback geven en krijg je uitleg over technologie in eenvoudige taal
Waarom hebben we dit gedaan?
Omdat elke extra klik lastig kan zijn voor mensen met minder digitale vaardigheden. We willen het zo makkelijk mogelijk maken.
Hoe werkt de vernieuwde voorleesfunctie?
We hebben de voorleesfunctie veel duidelijker en gebruiksvriendelijker gemaakt:
Nieuwe voorlees-weergave: als je op 'Lees voor' klikt, opent nu een apart leesvenster. In dit venster zie je duidelijk welke tekst wordt voorgelezen. Dat helpt om je beter te concentreren
Grotere letters en zelf kiezen wat je hoort: je kunt de tekst vergroten en ook zelf kiezen welk stukje je wilt laten voorlezen. Zo heb je meer controle
Beter kleurgebruik: tijdens het voorlezen zie je nu een oranje-geel accent. Als de tool even stil staat, worden de knoppen groen. Dat helpt gebruikers om de functies makkelijker te herkennen
Meer instelbaar: gebruikers kunnen het highlighten uitzetten, of juist een rand om de voorgelezen tekst tonen — handig voor mensen met een visuele beperking
Terugspoelen en opnieuw luisteren: je kunt nu stukken terugspoelen of opnieuw laten afspelen. Dit bleek belangrijk in testen met laaggeletterden
Waarom hebben we dit gedaan?
Omdat we merkten dat mensen zich beter kunnen concentreren als ze een rustig, overzichtelijk scherm hebben. En mensen willen graag zélf kiezen wat ze horen en wanneer.
Wat is de knop ‘Grote letters’?
Deze knop zat al in de zwevende versie van Tolkie, maar is nu ook beschikbaar in de losse knoppen-versie.
Gebruikers kunnen de tekst vergroten: vooral fijn voor mensen met visuele beperkingen of ouderen
Menu zelf ook vergrootbaar: ook de knoppen en teksten in het menu kunnen vergroot worden
Welk lettertype gebruikt Tolkie nu?
We hebben het lettertype veranderd van Roboto naar Atkinson Hyperlegible.
Waarom?
Laaggeletterden gaven aan dat dit lettertype fijner leest. Hoewel Roboto bekend staat als prettig leesbaar, is Atkinson iets groter, duidelijker, en speciaal ontworpen met het oog op toegankelijkheid.
Tolkie wordt volledig meertalig
Je kunt nu niet alleen simpele teksten of woorden vertalen, maar ook een volledige vertaalde Tolkie Leeshulp krijgen. Zo krijg je dus bijvoorbeeld een Duitse of Poolse Tolkie. Dit is vooral handig voor mensen die net in Nederland wonen en nog niet genoeg taalvaardigheid hebben om zelfs maar de meest eenvoudige knoppen te begrijpen. Door de inzet van Tolkie kunnen ze langzaam maar zeker de taal onder de knie krijgen.
Nieuwe mogelijkheden in het menu
In het centrale menu vind je nu ook deze extra onderdelen:
Hoe werkt dit: dit is een interactieve uitlegvideo met tekst in eenvoudige taal over hoe Tolkie werkt
Contact: link naar de contactpagina van de organisatie. Dit helpt mensen die contact zoeken omdat ze er niet uitkomen, maar niet goed weten waar ze dat kunnen vinden
Instellingen: hier stel je als gebruiker zelf dingen in, zoals highlighten, duidelijke randen voor slechtzienden en het wel of niet onderstrepen van woorden
Let goed op: in begrijpelijke taal wordt uitgelegd hoe Tolkie werkt. De gebruiker krijgt uitleg over AI en andere slimme technologie
Wat gebeurt er als je op een link klikt?
Vroeger voerde Tolkie dan automatisch een actie uit. Mensen klikten bijvoorbeeld op een link omdat ze een woord niet begrepen. Maar omdat het een link was, gingen ze naar een nieuwe pagina. Dat is voor sommigen handig, maar voor anderen niet: het 'verwachte gedrag' is niet voor iedereen hetzelfde.
Nu krijg je een keuze:
Wil je uitleg over het woord?
Of wil je naar de pagina gaan?
Deze verbetering geldt ook als je via “Kies en luister” een stuk met een link selecteert. Je krijgt als gebruiker altijd zelf de keuze. Wel zo prettig!
Nieuw: zwevende knop én losse knoppen
We hebben iets nieuws toegevoegd voor gebruikers die werken met losse knoppen bovenaan de pagina. Deze knoppen blijven gewoon bestaan, want ze zijn erg duidelijk: je ziet meteen wat je ermee kunt doen.
Maar…
We liepen tegen een probleem aan: als je naar beneden scrolt op de pagina, verdwijnen die knoppen uit beeld. Zeker op een mobiel scherm kunnen ze niet altijd zichtbaar blijven zonder te veel ruimte in te nemen. En stel dat je halverwege een lange tekst ineens hulp nodig hebt? Dan moet je helemaal terug naar boven scrollen.
Daarom hebben we nu iets slims bedacht: de vraagtekenknop verschijnt automatisch.
Vanaf nu verschijnt er rechtsonderin het scherm een vraagteken, zodra je wegscrolt van de losse knoppen. Met deze knop open je het Alle functies-menu. Daarin vind je alle Tolkie-functies terug. Zo kun je dus ook verderop op de pagina leeshulp krijgen!
Waarom kozen jullie voor een vraagteken als icoon?
Uit testen met laaggeletterden bleek: het vraagteken is het icoon dat zij het snelst herkennen als ze hulp zoeken bij het lezen van een tekst.
En waarom hebben jullie dit gedaan?
Omdat we het beste van 2 werelden willen combineren:
De duidelijkheid van losse knoppen bovenaan de pagina
De bereikbaarheid van het menu op elk moment op de pagina
Zo raak je de knoppen nooit meer kwijt — zelfs niet op mobiel.
Kun je deze functie ook uitzetten?
Ja. Als klant kun je ervoor kiezen om deze extra vraagtekenknop wel of niet in te schakelen. Wil je het simpel houden met alleen de losse knoppen? Geen probleem. Wil je liever dat gebruikers ook later op de pagina makkelijk hulp kunnen vinden? Dan zet je de vraagtekenknop gewoon aan.
Waarom zijn al deze aanpassingen gedaan?
Alle vernieuwingen zijn gedaan met en voor laaggeletterden. We hebben geluisterd, getest en verbeterd. Alles is gericht op:
Meer gebruiksgemak
Minder verwarring
Meer regie voor de gebruiker
Fijner voor mobiele gebruikers en anderstaligen